AI στην Τάξη. Πώς Επηρεάζει τον Ρόλο του Δασκάλου;

Από τη στιγμή που εμφανίστηκε το ChatGPT το 2022, η δημόσια συζήτηση γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη έχει πάρει φωτιά. Οι προβλέψεις πολλές και συχνά τρομακτικές. Ρομπότ που μιμούνται ανθρώπους, αλγόριθμοι που μειώνουν τη νοητική μας προσπάθεια, ακόμη και σενάρια όπου οι μηχανές ελέγχουν τον άνθρωπο. Στον χώρο της εκπαίδευσης, η ανησυχία πήρε μορφή μέσω της συζήτησης για αντιγραφή, διακοπή χρήσης AI στα σχολεία και φόβο ότι κάποτε τα συστήματα αυτά θα αντικαταστήσουν τον ίδιο τον δάσκαλο.

Αν όμως αφήσουμε στην άκρη τις υπερβολές και εστιάσουμε στο τι μπορεί να κάνει η τεχνητή νοημοσύνη σήμερα, τότε ξεδιπλώνονται μπροστά μας ευκαιρίες. Ευκαιρίες που μπορούν να στηρίξουν το έργο του εκπαιδευτικού και να του δώσουν περισσότερο χώρο να κάνει αυτό που κανένα μηχάνημα δεν μπορεί να προσφέρει: ανθρώπινη σύνδεση.

Οδηγός για υπεύθυνη χρήση της AI στα σχολεία

Στις αρχές του 2024, το Υπουργείο Δημόσιας Εκπαίδευσης των ΗΠΑ παρουσίασε έναν οδηγό για την ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαιδευτική διαδικασία. Ο οδηγός αυτός στηρίζεται στο μοντέλο E.V.E.R.Y. του οργανισμού AI for Education, το οποίο ενθαρρύνει την υπεύθυνη και στοχευμένη χρήση της τεχνολογίας.

Πολλοί εκπαιδευτικοί νιώθουν εξαντλημένοι από τις αυξημένες απαιτήσεις του επαγγέλματός τους. Αν κάποιες από τις πιο επαναλαμβανόμενες και χρονοβόρες εργασίες ανατεθούν σε ένα έξυπνο σύστημα, τότε ο δάσκαλος αποκτά χρόνο για να επικεντρωθεί στην ουσία της παιδαγωγικής του αποστολής.

Η εμπειρία του εκπαιδευτικού με την AI στην τάξη

Οι εκπαιδευτικοί πειραματίζονται με εργαλεία όπως το ChatGPT και το Google Bard. Το αποτέλεσμα είναι αποκαλυπτικό. Αυτά τα συστήματα βοήθησαν να δημιουργήσουν εξατομικευμένο περιεχόμενο για τους μαθητές τους, να εξοικονομήσουν χρόνο και να δώσουν προσοχή σε πράγματα που συνήθως αφήνουμε στην άκρη όπως την προσωπική επαφή, τη διαχείριση των συναισθημάτων στην τάξη, την ενίσχυση της συμμετοχής.

Η AI δεν έρχεται να υποδείξει το τρόπο διδασκαλίας. Έρχεται να βοηθήσει να διδάξουν όπως πραγματικά θέλουν.

Πώς μπορεί να βοηθήσει η τεχνητή νοημοσύνη τον δάσκαλο

Τα εργαλεία γενετικής τεχνητής νοημοσύνης είναι ιδανικά σε δύο στάδια: την ιδεοκαταιγίδα και τη συγγραφή περιεχομένου. Αν για παράδειγμα θέλεις να σχεδιάσεις δραστηριότητες για ένα μάθημα, μπορείς να ζητήσεις από το ChatGPT:

Διδάσκω Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή στην Ε’ Δημοτικού και τα παιδιά μαθαίνουν για “Το δημοκρατικό πολίτευμα της Ελλάδας” . Δώσε μου 15 ιδέες για διαφοροποιημένες δραστηριότητες, ανάλογα με τα επίπεδα ανάγνωσης και τα ενδιαφέροντα των μαθητών.

Μέσα σε δευτερόλεπτα, έχεις μπροστά σου έναν κατάλογο προτάσεων. Μερικές ίσως δεν σου ταιριάζουν, αλλά σίγουρα κάποιες είναι αξιοποιήσιμες άμεσα. Και αυτό είναι μόνο η αρχή.

Μπορείς επίσης να ζητήσεις από την AI να σου δημιουργήσει υλικό: από απλές ερωτήσεις και φύλλα εργασίας μέχρι κείμενα αναγνωστικού επιπέδου προσαρμοσμένα στις ανάγκες της τάξης σου. Για καθηγητές Μαθηματικών ή Γλώσσας, αυτό είναι ανεκτίμητο. Αν χρειάζεσαι προβλήματα για εξάσκηση ή σύντομα κείμενα για κατανόηση, μπορείς πλέον να τα δημιουργείς σε λίγα λεπτά.

Ο δάσκαλος είναι αναντικατάστατος

Ας είμαστε ξεκάθαροι. Η τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορεί και δεν πρέπει να αντικαταστήσει τον δάσκαλο. Ο ρόλος μας είναι πολυδιάστατος. Δεν είμαστε απλώς δημιουργοί μαθημάτων. Είμαστε εκεί για να συνδεθούμε με τα παιδιά, να τα εμπνεύσουμε, να αντιληφθούμε τι συμβαίνει πίσω από ένα βλέμμα, να στηρίξουμε όταν κάτι δεν πάει καλά, να προσαρμοστούμε στις ανάγκες τους σε πραγματικό χρόνο. Με την υποστήριξη της τεχνολογίας, μπορούμε να αφιερώσουμε περισσότερο χρόνο στο να ακούμε τους μαθητές μας, να εντοπίζουμε τις πραγματικές τους ανάγκες, να χτίζουμε σχέσεις εμπιστοσύνης και να δημιουργούμε περιβάλλοντα μάθησης όπου κάθε παιδί νιώθει ότι έχει φωνή και θέση.

Η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι μαγική λύση. Είναι ένα εργαλείο, ισχυρό, αλλά εργαλείο. Η επιτυχία της χρήσης της εξαρτάται από εμάς. Από το αν θα τη χρησιμοποιήσουμε υπεύθυνα, με κριτική σκέψη και κυρίως με επίκεντρο τον άνθρωπο. Σε μια εποχή όπου όλα μοιάζουν να τρέχουν, ίσως το μεγαλύτερο δώρο που μπορεί να προσφέρει η τεχνολογία στον δάσκαλο, είναι ο χρόνος. Και αυτός ο χρόνος, αν επενδυθεί σωστά, μπορεί να αλλάξει την εμπειρία της μάθησης για πάντα.