Τι είναι prompt στην AI και πώς αλλάζει τον τρόπο που δουλεύουμε

Η τεχνητή νοημοσύνη περιμένει οδηγίες και αυτές λέγονται prompts.

Φαντάσου πως έχεις μπροστά σου έναν έξυπνο βοηθό. Δεν χρειάζεται να ξέρεις τεχνικές εντολές ή να γράψεις κώδικα. Το μόνο που χρειάζεται είναι να του πεις τι θέλεις με λόγια. Αυτή η οδηγία, είτε πρόκειται για μια ερώτηση, μια περιγραφή, μια ιδέα ή ακόμα και ένα απλό «γράψε μου ένα ποίημα» – λέγεται prompt.Στον κόσμο της Generative AI (παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης), τα prompts είναι σαν κουβέντες που ανοίγουν δρόμους δηλαδή καθορίζουν τι θα δημιουργήσει η AI, πως, με ποιο ύφος, και σε ποιο πλαίσιο. Μπορεί να είναι απλά ή περίπλοκα, αυθόρμητα ή στρατηγικά.

Η μαγεία είναι ότι, όσο καλύτερα δίνεις ένα prompt, τόσο πιο εντυπωσιακά είναι τα αποτελέσματα.

Τι είναι λοιπόν ένα prompt;

Με απλά λόγια, prompt είναι η φράση ή το σύνολο οδηγιών που δίνεις σε ένα σύστημα AI, ώστε να σου επιστρέψει κάποιο αποτέλεσμα το οποίο μπορεί να είναι κείμενο, εικόνα, κώδικας, λίστα, ιδέα, μετάφραση, σύνοψη,σχεδόν οτιδήποτε.

Μπορεί να μοιάζει με:

• Γράψε μου ένα εισαγωγικό κείμενο για την τεχνητή νοημοσύνη.

• Δώσε μου 5 ιδέες για τίτλους άρθρων με βάση το SEO.

• Μετέφρασέ μου αυτό το κείμενο στα γαλλικά με φιλικό ύφος.

• Συμπύκνωσε αυτή την ομιλία σε 3 bullet points.

Η τεχνητή νοημοσύνη “ακούει”, κατανοεί το πλαίσιο, επεξεργάζεται τις πιθανές απαντήσεις με βάση το γλωσσικό μοντέλο της, και δημιουργεί κάτι καινούργιο  σε κλάσματα δευτερολέπτου.

Πώς γράφουμε ένα καλό prompt;

Δεν υπάρχει “συνταγή”, αλλά υπάρχουν τεχνικές που κάνουν τη διαφορά. Όπως όταν παραγγέλνεις καφέ, αν πεις απλώς «έναν καφέ», μπορεί να σου φέρουν οτιδήποτε. Αν όμως πεις όμως “παρακαλώ έναν freddo cappuccino μέτριο με κανέλα, όχι καλαμάκι», θα πάρεις ακριβώς αυτό που θέλεις.

Το ίδιο συμβαίνει και με την τεχνητή νοημοσύνη:

1. Δώσε πλαίσιο:
   «Είσαι έμπειρος δάσκαλος δημοτικού. Γράψε μια μικρή ιστορία για παιδιά για την ανακύκλωση.»

2. Καθόρισε μορφή και ύφος:
   «Φτιάξε μου ένα email υπενθύμισης, φιλικό αλλά επαγγελματικό.»

3. Όρισε το κοινό:
   «Γράψε για ανθρώπους που δεν έχουν τεχνικές γνώσεις.»

4. Χρησιμοποίησε παραδείγματα:
   «Θέλω κάτι σαν αυτό: “Η φύση μάς χαρίζει δύναμη, αλλά και ευθύνη.”»

5. Δώσε μορφή εξόδου:
   «Μπορείς να μου δώσεις αυτό ως λίστα;»

Οι τύποι prompts που χρησιμοποιούμε

Τα prompts δεν είναι όλα ίδια — κάθε τύπος εξυπηρετεί διαφορετικό σκοπό, ανάλογα με το τι ζητάμε και πώς θέλουμε να το εκφράσουμε. Από απλές εντολές μέχρι διαλόγους με πλαίσιο, η σωστή επιλογή κάνει τη διαφορά. Ας δούμε τους βασικότερους τύπους και πότε να τους χρησιμοποιούμε.

• Instruction prompt

Ζητάμε κάτι με σαφή οδηγία π.χ. «Γράψε ένα bio 150 χαρακτήρων για το LinkedIn.»

• Role prompt

Ζητάμε από το AI να αναλάβει ρόλο π.χ. «Πράξε σαν έμπειρος φωτογράφος μόδας και πρότεινέ μου ένα concept για editorial.»

• Conversational prompt

Συνεχίζουμε διάλογο, όπως σε φυσική συζήτηση.

• Few-shot prompt

Του δίνουμε παραδείγματα ώστε να μάθει πώς να απαντήσει π.χ. «Παράδειγμα 1: […], Παράδειγμα 2: […], Τώρα γράψε ένα τρίτο.»

• Chain-of-thought prompt

Ζητάμε ανάλυση βήμα-βήμα π.χ. «Πώς θα εξηγούσες σε μαθητή Γυμνασίου πώς δουλεύει ο εγκέφαλος; Δώσε την απάντηση βήμα-βήμα.»

Τα αποτελέσματα ενός καλού prompt

Ένα καλά διατυπωμένο prompt είναι σαν να δίνεις ξεκάθαρες οδηγίες σε έναν συνεργάτη που σε καταλαβαίνει απόλυτα. Όσο πιο σαφές, συγκεκριμένο και στοχευμένο είναι, τόσο καλύτερο θα είναι και το αποτέλεσμα. Τα καλά prompts φέρνουν πιο χρήσιμες, σχετικές και δημιουργικές απαντήσεις με λιγότερη προσπάθεια.

• Το αποτέλεσμα είναι ποιοτικό, σχετικό και προσαρμοσμένο στις ανάγκες σου

• Το ύφος και η μορφή είναι ευανάγνωστα και κατάλληλα για το κοινό

• Υπάρχει συνέπεια, ακόμα και αν ζητάς πολλά outputs

Ένα καλό prompt εξοικονομεί χρόνο, βγάζει καλύτερες ιδέες και συχνά σε εμπνέει για το επόμενο βήμα.

Συνήθη λάθη στα prompts

Τα πιο συνηθισμένα λάθη στα prompts προκύπτουν όταν προσπαθούμε να τα γράψουμε «γρήγορα» ή «γενικά». Αν δεν δώσουμε πλαίσιο, στόχο ή σαφή οδηγία, η AI δυσκολεύεται να καταλάβει τι ακριβώς θέλουμε. Το αποτέλεσμα; Απαντήσεις που είναι εκτός θέματος, επιφανειακές ή απλά… βαρετές.

• Υπερβολικά γενικά prompts («γράψε μου κάτι καλό»)

• Έλλειψη πλαισίου

• Δεν διευκρινίζεται το κοινό

• Ζητείται πολλή πληροφορία σε ένα prompt χωρίς δομημένη σκέψη.

Πώς να ξεκινήσεις αν είσαι αρχάριος

Δεν χρειάζεται να είσαι προγραμματιστής ή ειδικός για να ξεκινήσεις με την τεχνητή νοημοσύνη. Στην πραγματικότητα, τα μεγαλύτερα γλωσσικά μοντέλα όπως το ChatGPT της OpenAI, το Gemini της Google (πρώην Bard), το Claude της Anthropic και το Mistral έχουν σχεδιαστεί ώστε να καταλαβαίνουν ανθρώπινη γλώσσα, χωρίς τεχνική ορολογία.Το μόνο που χρειάζεται είναι να σκέφτεσαι καθαρά και να γράφεις όπως θα ζητούσες κάτι από έναν συνεργάτη. Τα μεγάλα LLMs (Large Language Models) είναι ήδη προπονημένα πάνω σε δισεκατομμύρια λέξεις και συνομιλίες  και έχουν μάθει να σε “πιάνουν”. Δεν σε εξετάζουν. Σε βοηθούν. Και όσο πιο απλός είσαι, τόσο πιο καλό είναι το αποτέλεσμα.

Η δύναμη του prompt δεν βρίσκεται στην τεχνική, αλλά στην ξεκάθαρη σκέψη. Η AI δεν σκέφτεται όπως εμείς. Μας «ακούει» και αντανακλά αυτό που της δίνουμε. Όσο καλύτερα εκφράζουμε τις προθέσεις μας, τόσο πιο δημιουργικά είναι τα αποτελέσματα. Είναι σαν να μαθαίνουμε μια νέα μορφή διαλόγου, που μας βοηθά να εξωτερικεύσουμε ιδέες πιο γρήγορα και με περισσότερη ακρίβεια.

Όπως κάθε νέο εργαλείο, έτσι κι εδώ, χρειάζεται πρακτική, δοκιμές και λίγη περιέργεια. Η τέχνη του prompt είναι μια δεξιότητα που δεν έχει ταβάνι και είναι πλέον προσβάσιμη σε όλους.