AI στη Φαρμακευτική Παραγωγή : οι Αλγόριθμοι ανακαλύπτουν νέα φάρμακα

Το AI στη φαρμακευτική παραγωγή: Από το «αν» στο «πώς»

Το 2025, η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) έχει μετατραπεί από θεωρητική υπόσχεση σε πρακτικό εργαλείο για τη φαρμακευτική παραγωγή. Πέρα από την ανακάλυψη φαρμάκων, η AI εφαρμόζεται στον ποιοτικό έλεγχο, τη βελτιστοποίηση διαδικασιών και την παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο. Καθώς διεθνείς εταιρείες προχωρούν σε πλήρως αυτοματοποιημένα εργοστάσια, πολλές ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες παραμένουν επιφυλακτικές.

Οι ανησυχίες περιλαμβάνουν την πολυπλοκότητα των κανονισμών, την έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού και την αβεβαιότητα σχετικά με την απόδοση της επένδυσης. Ωστόσο, η πραγματικότητα δείχνει ότι η AI δεν αντικαθιστά τη χημεία ή το ανθρώπινο δυναμικό, αλλά τα ενισχύει.

AI και Βιομηχανία 4.0: Ο νέος καταλύτης

To AI αποτελεί βασικό μοχλό στον μετασχηματισμό της παραγωγής στο πλαίσιο της Βιομηχανίας 4.0, ενσωματώνοντας τεχνολογίες όπως το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT), αυτοματισμούς και ανάλυση μεγάλων δεδομένων για πλήρη ψηφιοποίηση και αυτονομία. Εταιρείες όπως η WuXi Biologics έχουν ήδη υλοποιήσει πλήρως αυτοματοποιημένα εργοστάσια, γνωστά ως “dark factories”, που λειτουργούν χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση, επιτυγχάνοντας υψηλή αποδοτικότητα και αυτονομία .

Παράλληλα, πολυεθνικές όπως η Pfizer συνεργάζονται με νεοφυείς επιχειρήσεις AI, όπως η CytoReason και η PostEra, για την ανάπτυξη εξειδικευμένων εργαλείων και την επιτάχυνση της καινοτομίας.

Τρεις πυλώνες βιομηχανικής υπεροχής μέσω AI

1. Ταχύτερη διάθεση στην αγορά (Time-to-Market): Η AI μειώνει τον χρόνο για Έρευνα και Ανάπτυξη (R&D), δοκιμές και ρυθμιστική έγκριση, επιταχύνοντας τη διαδικασία ανάπτυξης φαρμάκων .

2. Ασφαλέστερα προϊόντα: Η παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο και ο ποιοτικός έλεγχος μέσω AI μειώνουν τα ελαττώματα και βελτιώνουν την ιχνηλασιμότητα AI in pharmaceutical QA

3. Προληπτική συντήρηση: Η AI εντοπίζει φθορές και αστοχίες πριν συμβούν, μειώνοντας τον χρόνο διακοπής λειτουργίας και τα κόστη συντήρησης Predictive maintenance in pharma

Case Study: η συνεργασία PostEra και της Pfizer για την επιτάχυνση της ανακάλυψης φαρμάκων μέσω AI

Η συνεργασία μεταξύ της PostEra και της Pfizer ξεκίνησε το 2020, με στόχο την αξιοποίηση της AI για την επιτάχυνση της ανακάλυψης μικρών μορίων φαρμάκων. Η PostEra, με την πλατφόρμα της Proton, προσφέρει λύσεις μηχανικής μάθησης που ενσωματώνουν τον σχεδιασμό μορίων με τη χημική σύνθεση, επιτρέποντας την ταχύτερη και πιο αποδοτική ανάπτυξη φαρμάκων.

Το 2022, η συνεργασία επεκτάθηκε με τη δημιουργία ενός κοινού εργαστηρίου AI, αξίας 260 εκατομμυρίων δολαρίων, εστιάζοντας στην ανακάλυψη φαρμάκων για την ογκολογία και τα αντιιικά κατά του COVID-19.

COVID Moonshot: Ανοικτή επιστήμη για την αντιμετώπιση της πανδημίας

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η PostEra ηγήθηκε της πρωτοβουλίας COVID Moonshot, μιας παγκόσμιας προσπάθειας ανοικτής επιστήμης για την ανακάλυψη αντιιικών φαρμάκων κατά του SARS-CoV-2. Η πρωτοβουλία αυτή συγκέντρωσε χιλιάδες προτάσεις για πιθανά φάρμακα από επιστήμονες παγκοσμίως, με την PostEra να χρησιμοποιεί την πλατφόρμα Proton για την ανάλυση και την ιεράρχηση των υποψηφίων μορίων.
postera.ai

Η επιτυχία του COVID Moonshot ανέδειξε τη δύναμη της συνεργασίας και της ανοικτής επιστήμης στην ταχεία ανάπτυξη φαρμάκων, ιδιαίτερα σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.

Διάβασε αναλυτικά το case study της COVID Moonshot εδώ : postera.ai/moonshot

Paxlovid: Το αποτέλεσμα της συνεργασίας και της AI

Ένα από τα σημαντικότερα αποτελέσματα της συνεργασίας μεταξύ PostEra και Pfizer είναι η ανάπτυξη του Paxlovid, ενός από του στόματος αντιιικού φαρμάκου για τη θεραπεία του COVID-19. Το Paxlovid, που περιέχει το δραστικό συστατικό nirmatrelvir, αναπτύχθηκε με τη βοήθεια της AI, επιτρέποντας την ταχύτερη αναγνώριση και βελτιστοποίηση του μορίου.

Η χρήση της AI επέτρεψε στη Pfizer να μειώσει τον χρόνο ανάπτυξης του φαρμάκου από τα συνήθη τέσσερα χρόνια σε μόλις τέσσερις μήνες, επιταχύνοντας την παροχή θεραπείας σε ασθενείς παγκοσμίως.

Η Ελλάδα ως AI κόμβος της φαρμακευτικής παραγωγής

Η Ελλάδα διαθέτει ισχυρό φαρμακευτικό οικοσύστημα, με εταιρείες όπως η ΒΙΑΝΕΞ, η DEMO και η Pharmathen, που διατηρούν παραγωγικές μονάδες με διεθνή πιστοποίηση. Επιπλέον, ερευνητικά κέντρα όπως το ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος και η συνεργασία με ελληνικά πανεπιστήμια ενισχύουν τις δυνατότητες για AI-driven R&D

Ωστόσο, η χώρα δεν έχει ακόμη αναπτύξει οριζόντια πολιτική στρατηγική για τη σύνδεση της AI με τον φαρμακευτικό κλάδο. Απουσιάζει ένα εθνικό πλαίσιο για την υποστήριξη συνεργειών μεταξύ βιομηχανίας, startups και ερευνητικών κέντρων, καθώς και στοχευμένα κίνητρα για την ενσωμάτωση της Τεχνητής Νοημοσύνης σε γραμμές παραγωγής, ποιοτικό έλεγχο και logistics .

Η πρόκληση ως ευκαιρία

Μέσα στην παγκόσμια κούρσα για έξυπνη παραγωγή φαρμάκων, η Ελλάδα μπορεί να ξεχωρίσει με ειδίκευση, ευελιξία και ταχύτητα εφαρμογής. Η δημιουργία ενός εθνικού τίτλου όπως «AI & Pharma Excellence Hub South-East Europe» είναι εφικτός στόχος με τα κατάλληλα εργαλεία: δημιουργία AI testbeds, άνοιγμα των εργοστασίων σε πειραματικά μοντέλα, συνεργασίες με cloud providers και ενίσχυση των υποδομών δεδομένων υγείας. Το ελληνικό φαρμακευτικό brand είναι ήδη ισχυρό. Η πρόκληση είναι να γίνει και έξυπνο.

Πηγές:

• PostEra. PostEra announces expansion to $610M in their AI drug discovery collaboration with Pfizerprnewswire.com+4postera.ai+4postera.ai+4

• Pfizer. PostEra enters a multi-year strategic partnership with Pfizer Inc. to advance machine learning for Drug Discoverypfizer.com

• Fierce Biotech. COVID Moonshot pioneers explain success of open innovationfiercebiotech.com+1en.wikipedia.org+1

• Virtasant. Pfizer’s AI Drug Discovery Cuts Years Off Development Timevirtasant.com

• BiopharmaTrend. PostEra and Pfizer Expand $610M Partnership for AI-Driven ADC Developmentbiopharmatrend.com